نگاهی به کارنامه داستانی ویکتور هوگو | قلم در خدمت بی نوایان

خراسانی | شهرآرانیوز - ویکتور هوگو (۱۸۸۵ - ۱۸۰۲) نویسنده بزرگ فرانسوی در وطنش بیشتر شاعر دانسته می‌شد. این در حالی است که بیرون از فرانسه رمان‌های او بودند که شهرت عالم گیر یافته و نامش را به عنوان نویسنده مطرح کرده بودند. آثارش به رغم خاستگاه مرفه او، از تهیدستان و رانده شدگان اجتماع پشتیبانی می‌کرد. این نویسنده بزرگ آزادی خواه و هوادار جمهوری و مخالف سلطنت، ضمن توجه به مفاهیمی، چون آزادی و عدالت، از زندگی فقرا می‌نوشت و با مواضع خود دچار مشکلاتی از قبیل تبعید هم شد.

«بینوایان» که شاید بتوان آن را بزرگ‌ترین رمان این نویسنده رمانتیک محسوب کرد، داستان مفصلی بر بستر تاریخ فرانسه سده نوزدهم است. قهرمان مشهور این رمان، ژان والژان است؛ کسی که ۱۹ سال از جوانی اش را در پی سرقت نان برای سیر کردن شکم خانواده اش ناچار به تحمل سختی‌های زندان می‌شود. کوزت دیگر شخصیت داستان است که دخترکی فقیر و خدمتکار خانواده‌ای طماع و زورگوست. همچنین می‌توان از مادرش فانتین یاد کرد که زنی رنج دیده است و زندگی تباهی را سپری می‌کند. کتاب شخصیت‌های منفی ماندگاری نیز به تاریخ ادبیات افزوده است؛ کسانی از قبیل بازرس ژاور که دمی ژان والژان را آسوده نمی‌گذارد و در پی زندانی کردن اوست.

«گوژپشت نوتردام» ماجرای دختر کولی را بازگو می‌کند که زندگی اش بازیچه بداندیشی و شرارت دیگران می‌شود. در این میان، کازیمودو، ناقوس زنِ گوژپشت کلیسا که انسانی بدسیماست، به یاری او می‌شتابد و ماجرایی رقم می‌خورد. یکی از آدم‌های بد این داستان که عامل بدبختی‌های خوب‌ها یعنی گوژپشت و کولی است، راهبی به نام کلود فرولو است. فردی به رغم جایگاه معنوی اش در اجتماع، سخت اسیر وسوسه‌های شیطانی. بد نیست بدانیم ویکتور هوگو اگرچه فردی خداپرست بود، منتقد جدی کلیسا نیز بود و در باور معنوی اش رویکردی عقلانی داشت.

در «مردی که می‌خندد» سرگذشت کسی را می‌خوانیم که از کودکی بی خانمانی را تجربه می‌کند. او به دلیل بلایی که دشمنان خانوادگی شان در کودکی بر سرش آورده اند، چهره‌ای کریه و شبیه دلقکی همیشه خندان پیدا کرده و این ظاهر کار او را به اجرای نمایش برای مردم می‌کشاند.

یکی دیگر از آثار هوگو داستان کوتاه «کلود ولگرد» است. ماجرای قهرمانی تیره روز که همچون ژان والژان، گرسنگی سبب دزدی کردن و زندانی شدنش می‌شود. کلود گرسنه با رئیس زندان درگیر می‌شود و دست به قتل می‌زند و سرانجام اعدامش می‌کنند. «ری بلاس»، «نود و سه»، «رنجبران دریا» از دیگر آثار داستانی نویسنده بزرگ فرانسوی هستند.